Khủng hoảng bộ nhớ lan rộng toàn chuỗi cung ứng chip: SMIC, NVIDIA và hàng loạt hãng thiết bị chịu ảnh hưởng

Cuộc đua xây dựng trung tâm dữ liệu AI trên toàn cầu đang hút cạn nguồn cung bộ nhớ, buộc các nhà sản xuất chip lớn phải chạy đua ứng phó — và hệ quả đang lan rộng khắp ngành bán dẫn. Reuters tuần trước cho biết Samsung đã âm thầm tăng giá một số dòng chip nhớ thêm tới 60% từ tháng 9. Tuy nhiên, quy mô của “siêu chu kỳ bộ nhớ” này có thể lớn hơn nhiều so với dự đoán, với các hãng foundry, thiết kế IC, thiết bị đầu cuối và cả nhà sản xuất bo mạch chủ đều đang chịu tác động dây chuyền.

DRAM, NAND và NOR Flash đồng loạt bước vào giai đoạn thiếu hụt

Theo Commercial Times, cả DRAM, NAND lẫn NOR Flash đều đang thắt chặt nguồn cung. DDR4 đặc biệt thiếu hụt khi các nhà cung cấp đẩy nhanh việc ngừng sản xuất và chuyển công suất node cũ sang HBM và DDR5. WJ Capital Perspective dự báo DDR4 có thể thiếu khoảng 70.000 wafer vào cuối năm 2025, và năm 2026 cũng khó bù đắp trọn vẹn.

Ở mảng NAND, giá bật tăng mạnh do chiến lược mới từ các hyperscaler. Khi các nhà cung cấp dịch vụ đám mây tính chuyện dùng QLC eSSD thay thế HDD cho lưu trữ lạnh, giá NAND giai đoạn 2025–2026 có thể tăng ngang hoặc vượt DRAM. Các phân khúc được hưởng lợi mạnh gồm QLC eSSD dung lượng lớn, NAND cho ô tô và SSD doanh nghiệp.

Trong các hệ thống AI server, nhu cầu NOR Flash cũng tăng vọt. Commercial Times dẫn nguồn WJ Capital cho biết mỗi rack trong NVIDIA GB200 NVL72 hiện đã dùng hơn 600 USD giá trị NOR Flash — con số có thể đạt 900 USD trong hai năm tới.

Áp lực chi phí bộ nhớ có thể “đè” lên SMIC và NVIDIA

Một đợt thiếu hụt kéo dài đang tạo ra “hiệu ứng chen lấn bộ nhớ”, lan tới cả các nhà foundry, hãng thiết kế IC và thương hiệu thiết bị.

Tuần trước, đồng CEO SMIC Triệu Hải Quân cho biết tình trạng thiếu bộ nhớ đang tạo ra điểm nghẽn chuỗi cung ứng — dù các linh kiện khác có sẵn, các hãng smartphone vẫn không thể hoàn thiện lắp ráp nếu không đủ DRAM/NAND.

Với việc giá smartphone giữ nguyên, các hãng đang đàm phán giảm giá các chip khác trong năm 2026 để bù cho chi phí bộ nhớ tăng mạnh.

Commercial Times cho biết áp lực giá khiến các thương hiệu thiết bị buộc phải ép nhà cung cấp logic IC giảm giá. Những công ty thiết kế/foundry có quyền mặc cả yếu sẽ phải nhượng bộ để giữ đơn hàng và duy trì công suất.

Ngay cả NVIDIA cũng có thể chịu ảnh hưởng. TechNews và Commercial Times cho biết dòng RTX 50 Super (Blackwell) — vốn dự kiến ra mắt đầu năm sau — có thể bị hoãn sản xuất và bán ra vì mức tiêu thụ bộ nhớ tăng đáng kể. Theo TechNews, dù NVIDIA chưa xác nhận phiên bản “Super”, các dòng này thường xuất hiện 12–18 tháng sau khi kiến trúc mới ra mắt.

Nhà sản xuất module và phần cứng đồng loạt chịu sức ép

Một báo cáo khác từ Commercial Times cho biết hầu hết PC, laptop, máy chơi game, tablet và smartphone hiện đều cần tối thiểu 16GB RAM. Giá tăng hoặc thiếu hụt có thể khiến các hãng buộc phải:

giảm lượng đặt hàng, hoặc
tăng giá bán lẻ.

Riêng chi phí bộ nhớ có thể khiến PC văn phòng cơ bản tăng thêm gần 3.000 TWD (~96 USD) từ năm sau.

Trong khi đó, không chỉ giá tăng, mà kế hoạch ra mắt RAM mới cũng đang bị đình trệ. Theo Hardwareluxx, một số hãng đã ngừng kế hoạch tung kit mới trong Q3–Q4, và dời sang 2026 để quan sát diễn biến giá.

Song song, Commercial Times cho biết nhiều hãng bo mạch chủ và ODM laptop Đài Loan đang bị hút lợi nhuận do giá bộ nhớ leo thang — một số đã ngừng phát triển hoặc dừng sản xuất hàng loạt những mẫu bo mạch chủ mới.

Mainstream DRAM Spot Price chart